[BREINCOLUMN] Vertrouwen? Een kwestie van oxytocine
Iemand vertrouwen is risicovol. De persoon die jij vertrouwt kan jou immers benadelen. Maar als beide partijen echt op elkaar kunnen rekenen, dan neemt de efficiency en daarmee de winst voor beiden sterk toe. In projecten is vertrouwen daarom zeer waardevol. Onderzoek laat zien dat vertrouwen tussen twee personen geen toeval is. Het wordt veroorzaakt door een stof in de hersenen: oxytocine. En nog mooier: de aanmaak van deze stof in de hersenen van jouzelf en anderen kan jij eenvoudig sturen!
Vertrouwen en oxytocine
De relatie tussen vertrouwen en oxytocine in het bloed is meerdere malen onderzocht in zogenaamde trustgames (zie figuur 1). Hierbij geeft persoon 1 (rood) in ronde 1 een bedrag aan persoon 2 (grijs). Dit bedrag wordt verdrievoudigd. Vervolgens geeft persoon 2 in ronde 2, indien hij dat wenst, een bedrag terug aan persoon 1. Personen die oxytocine toegediend krijgen, geven veel meer geld aan de ander, ook als daar niets meer tegenover staat (van persoon 2 naar persoon 1). Met meer oxytocine in het bloed geven mensen elkaar meer vertrouwen waarmee ze efficiency voordelen van samenwerking kunnen benutten.
Oxytocine in het brein Oxytocine is een hormoon en een neurotransmitter, aangemaakt in de hersenen als je positieve aandacht krijgt. Oxytocine wordt verspreid via de bloedbaan en de zenuwen. Als deze stof wordt verspreid in jouw lichaam dan wordt je socialer naar mensen uit jouw groep. Je voelt je minder onzeker over het positieve gedrag van anderen. Je geheugen voor positieve eigenschappen van mensen op je heen wordt sterker en je geheugen voor negatieve eigenschappen wordt zwakker. Oxytocine maakt je minder hebzuchtig en meer jaloers. Allemaal eigenschappen die gaan over sociale binding en vertrouwen.
Succesvolle dating In het datingcircuit is de werking van oxytocine al langer bekend, al wordt het niet vaak specifiek benoemd. Ieder contact begint met oogcontact. Onze hersenen hebben een oogrichtingsdetector en zijn zeer goed in staat om te zien wie er naar ons kijkt. Iemand die naar jou kijkt is voor de hersenen interessanter dan iemand die niet naar jou kijkt. Mensen die elkaar aankijken produceren beiden oxytocine in hun brein. Ook andere vormen van positieve aandacht maken oxytocine vrij, zoals aanraking, praten, aan de ander denken, een compliment of seks. Oxytocine zorgt ervoor dat we iemand mooier en aantrekkelijker vinden en versterkt daarmee zelf de afgifte van nog meer oxytocine.
Organiseren van vertrouwen in projecten Een werkwijze waarbij het creëren van vertrouwen centraal staat kan voordeel opleveren voor alle betrokkenen. Onlangs kwam ik een mooi voorbeeld van het succes van ‘werken met vertrouwen’ tegen in Utrecht. Woningcorporatie Portaal wilde in korte tijd haar eigen pand ingrijpend verbouwen. Er werden geen offertes van aannemers gevraagd maar er werden persoonlijke gesprekken gevoerd met de aannemers om te bepalen wie de meest geschikte aannemer was. Er is veel tijd vrijgemaakt voor persoonlijk contact. Er werden geen afspraken gemaakt voor iedere extra klus, maar er was een vast winstpercentage voor de aannemer en volledige transparantie over de financiën bij beide partijen. De betrokkenen waren erg tevreden over de samenwerking en het eindresultaat. Het project is afgerond tegen lagere kosten en veel sneller dan met de klassieke opdrachtgever-opdrachtnemer aanpak.
Toepassen bij hooligans in Frankrijk? Oxytocine wordt ook wel het knuffelhormoon genoemd. Het maakt je socialer en minder zelfzuchtig. Net wat we nodig hebben in Frankrijk om de hooligans onder controle te krijgen. Helaas zit een keerzijde aan dit knuffelhormoon. Oxytocine zorgt er ook voor dat je gewelddadiger wordt tegen mensen buiten jouw eigen groep. Toch maar niet verspreiden boven de Russische hooligans in Frankrijk dus.
Eens? Oneens? Een heel ander perspectief? Een toepassingsvraag? Laat het me weten via een reactie op de website of een e-mail.
Hartelijke groet, Anjo Travaille
