Insecten redden met data science
Het blijft onbehaaglijk stil tussen de bloemen en het groen. Landelijke cijfers tonen aan dat insecten het moeilijk hebben. In enkele decennia verdwijnen miljoenen evolutiejaren van natuurlijke rijkdom. Als wij ons gedrag niet aanpassen, verliezen we de diversiteit in de keten, met alle gevolgen van dien. Wat we niet direct opmerken of zelfs gewoon gaan vinden, veranderen we niet. Zouden disruptieve technologieën ons een helpende hand kunnen bieden?
Een persoonlijke benadering Deze lente brak alle gedocumenteerde records qua temperaturen in Nederland. Heerlijk, eindelijk een lente om met volle teugen van te genieten. Bovendien was er in april en mei genoeg regen. Alles groeide en bloeide in recordtempo. Blije boeren, blije winkeliers, blije consumenten!
Ik zou best gevoelig zijn voor zo’n opbeurende boodschap, ware het niet, dat toen de natuur ontwaakte na weken van nog enigszins aanhoudende vorst, het akelig stil bleef tussen het uitlopende groen en het eerste bloeispul in mijn tuin. Haast apocalyptisch. Waar bleef het vrolijk gezoem op de eerste warme zonnige dagen, van bijen, vliegen, torretjes, kevers, libellen, lieveheersbeestjes en vlinders?
Ik vraag me af of anderen dit onbehagelijke gevoel met mij delen. De jeugd, die niet anders weet, in elk geval niet. Tegelijkertijd realiseer ik mij dat het zomaar zou kunnen dat ik mijn eigen jeugdherinneringen aan ‘hoe het heurt’, romantiseer. De media staan in elk geval bol van de claims die mijn zorgen onderschrijven: insectenpopulaties nemen met 50% tot 60% (en erger, zelfs 98%) in omvang af. Met alles wat er online te vinden is over het behoud en de bedreiging van insecten, is het duidelijk dat er een geïntegreerde visie nodig is, en snel.
Objectieve data-analyse en visualisatie Stel dat we objectieve feiten over de effecten van ons handelen op ons habitat, en de insectenwereld, de impact op ons eigen voortbestaan en de rijkdom van onze voedselketen, in krachtige visuele platforms zouden vormgeven? Zodat we de impact zien van onze maatregelen en ons gedrag, maar ook de positieve effecten van nieuw gedrag of alternatieven kunnen zien. Real-time, ‘predictive dashboards’ voor de beleids- en ontwerptafels die objectieve informatie op een bruikbare manier weergeven. En vertaald in nuttige, sexy mobiele apps voor de ‘gewone mens’. Met gebruik van gamification (spel) elementen die het leuk maken om een insectenvriend te zijn.
Er zijn nu al mooie voorbeelden zoals Gnosis, waarbij smart contracts in de blockchain geanalyseerd worden om ‘predictive-data’ te leveren voor verschillende handige toepassingen. Een recent gelanceerd voorbeeld is het Nederlandse platform Safeguard. Dit platform kan d.m.v. kunstmatige intelligentie, op basis van blockchaintechnologie ongelukken voorspellen en helpen voorkomen. Beter dan een enkele gespecialiseerde risico-afdeling voor elkaar krijgt.
Breng data en partijen samen Mijn sector vol disruptieve techies, design-thinkers, digital transformers, story-mappers, machine learning experts, blockchain experts, agile-goeroes en data scientists staan te popelen om aan tafel te zitten met de agrarische sector, de industrie, overheden, etc. om hier wat mee te doen. Er is al een bak data, we moeten alleen nog beslissen wat we er mee doen: data van drones over de ziekteverspreiding van gewassen, data van natuur- en milieuorganisaties over vogel-, insecten- en bijentellingen, informatie van gemeenten over plagen, meldingen van burgers, metingen van uitstootgassen van de industrie, fijnstofmetingen langs ons wegenstelsel, lokale verkoopcijfers van gifstoffen in tuincentra, kennis over de Varroamijt (die bijen bedreigt), data over schadelijke stoffen in grondwater, informatie over bloeiperiodes van gewassen, data over de natuurlijke habitat van beestjes, weersvoorspellingen, data van satellieten en data van over de grens. En meer.
Aanpassen = overleven De geschiedenis laat zien dat soorten die zich het minst snel aanpassen, het minste kans hebben op overleving. De alarmerende verarming van het dierenrijk en insectenleven, zou ook een kantelpunt kunnen betekenen voor het voortbestaan van de mens. Met die sense of urgency vraag je je toch af waarom we niet alles uit de kast trekken om het effect van onze leefgewoontes op de omgeving te neutraliseren. Want we worden steeds kundiger in het ontwikkelen van alternatieven en bijbehorende nieuwe gewoontes. Als het maar nuttig en sexy is, dan willen we best die brandstofslurpende auto laten staan voor een Uber of een Tesla, die we agile of lean uit de grond stampen.
Insecten zijn niet aaibaar Als we lijstjes zien met bedreigde diersoorten, dan voelen we de ernst niet zo of we hebben het beeld dat we daar nog wel iets aan kunnen doen. Er staan inmiddels 25.000 dieren op de lijst van met uitroeiing bedreigde diersoorten, terwijl de getallen er voor de mens bijzonder rooskleurig uit zien, op de ontluisterende rampberichten na. We breiden ons leefgebied en ons aantal steeds verder uit. Onszelf en de dieren die we machtig, mooi en indrukwekkend vinden staan boven aan het lijstje. Berggorillas, reuze pandas, neushoorns en ijsberen doen het media-technisch wat dat betreft goed. Insecten appelleren klaarblijkelijk veel minder aan ons gevoel van mededogen. Het insect is eerder een bron van ergernis en zeker niet heel aaibaar. Als je het op de man af vraagt, beseffen we natuurlijk wel dat de potentiële impact door de hele voedselketen groot is. Maar we blijven toch hetzelfde doen als voorheen op onze eigen vierkante meters grond: maaien, uitroeien met gif en doodslaan met onze elektrische vliegenmeppers.
Het eigen perspectief beperkt kennelijk ons blikveld. We weten lang niet alle puntjes te overzien, om deze logisch met elkaar te verbinden. Dat wat we zelf niet overzien, daarvan gaan we uit dat het op macro-level zo’n vaart niet zal lopen of wel wordt geregeld. Zo boycotte de EU recent nog enkele pesticiden met de bedoeling om de bij te redden. Maar met elke ingevoerde maatregel is er natuurlijk altijd een kind van de rekening. De boeren, de producenten en de retailers, hebben nog geen alternatieven. En de consument heeft geen zin in een halfgevuld schap met gedeukte appels. Goede reden om een maatregel zo laat mogelijk in te voeren.
Hoopvolle geluiden Door ons het lot van de insecten (en potentieel van onszelf) aan te trekken kunnen we -met behulp van disruptieve technologie- allicht een kentering in het verdwijnen van de diversiteit en aantallen realiseren. En bewijzen dat we door onze slimme technologische vooruitgang in staat zijn uiteindelijk zero impact op onze omgeving te realiseren. Gelukkig zijn er al tal van initiatieven die hoopvol stemmen. Zo wedijvert Stockholm om met behulp van technologie en data, de groenste stad van de wereld te worden. Laat het initiatief Voedselfamilies van de Provincie Zuid-Holland idealistische inspanningen zien, om de keten van lokaal voedsel te veranderen met behulp van een betrokken (online) community. En dat crowdfunding tot leuke natuurvriendelijke initiatieven kan leiden.
Laten we zorgen dat we het gezoem van beestjes overeind houden en niet weg stemmen met het gezoem van datacenters, zendmasten en traditionele politieke arena’s. Een kleine verandering gaat vliegen als we breder kijken dan ons eigen tuintje. De snelle opmars van disruptieve technologie kan in korte tijd grootse verandering teweegbrengen, mits we de juiste lijntjes verbinden en de juiste idealen nastreven.
